Gazze Şeridi merkezli silahlı gruplardan biri de, El Kaide ile ilişkileri olduğu ifade edilen Ceyş el Umme grubu.
Grup nasıl ve ne zaman kuruldu?
Grubun lideri olan ve Ebu Hafs el Makdisi olarak da bilinen İsmail bin Abdurrahim Hamid, bir süre önce araştırmacı Aymenn Jawad al Tamimi’ye verdiği röportajda, grubun geçmişinin 2005 yılına uzandığını belirtmişti.
Makdisi’ye göre 2012 yılının Mart ayında yerel oluşumlar arasında yapılan bir toplantıyla birçok grup “Ceyş el Umme el Selefi fi Beyt el Makdis” adı altında birleşti. Birleşmenin amacı İslam şeriatının uygulanması konusunda şura kurulması, askeri ve siyasi faaliyetlerde İsrail’e karşı beraber hareket edilmesiydi.
Ceyş el Umme’nin kaç mensubu var?
El Kaide ile ismi anılan grup, üye sayısı bakımından Gazze’deki en kapsamlı cihat yanlısı oluşumlar arasında gösteriliyor.
2010 yılında grubun bir lideri verdiği röportajda, grubun üyelerinin sayısının 200’den az olmadığını belirtmişti.
Geçen 11 yılda Ceyş el Umme’nin gücünü ve mensuplarının sayısını artırdığı düşünülüyor.
Grup nerelerde aktif?
Ceyş el Umme, Gazze Şeridi’nin güney kesiminde daha etkin.
Grubun, Gazze Şeridi güney kesimindeki Refah ve Han Yunus gibi yerleşimleri merkez edindiği aktarılıyor.
Grubun bu paralelde Sina Yarımadası üzerinden bağlantılara da sahip olduğu tahmin ediliyor.
Hamas ile ilişkiler
Grubun Gazze Şeridi’ndeki varlığı esnasında, bölgeyi yöneten ve en güçlü grup olan Hamas ile gerilimler de yaşandı.
Grubun lideri Makdisi, Hamas’ı “şeriatı uygulamaktan geri kalması ve Rusya-İran ile ilişkileri” sebebiyle birçok kez eleştirdi. Makdisi bu sebeple Hamas tarafından birçok defa tutuklandı. Ceyş el Umme, 2012 yılında Hamas’ı bazı üyelerini ve lideri Makdisi’yi tutuklamak ve onlara işkence etmekle suçladı. Makdisi Hamas tarafından 5 ayrı kez, toplamda 1 yıla yakın süreyle hapiste tutuldu.
Ayrıca grup Hamas’ı 2008 yılında Gazze Şeridi’nde iktidara gelince kendilerine ait silah ve roketlere el koymakla suçluyor.
Aradaki gerilime rağmen Ceyş el Umme Hamas’a karşı silah kullanımına başvurmadı ve Hamas’ı tekfir (din dışı ilan etmek) etmedi. İlk yıllarda ilişkiler daha gerginken, zaman içerisinde iki grup arasındaki gerilimde kısmi bir azalma görüldü.
Grubun lideri Makdisi, Hamas ile bazı konularda ihtilafları olduğunu belirtiyor. Makdisi Hamas ile bir İslami hareket olarak ilişkilerinin daha iyi olduğunu, ancak hükümet olarak Hamas ile zaman zaman gerilim yaşadıklarını vurguluyor.
Makdisi Gazze’deki tüm İslami grupları kardeşleri olarak gördüklerini ve ihtilafları olsa da iyi ilişkiler istediklerini dile getiriyor. Grup ayrıca İran etkisine karşı da birçok defa uyarılarda bulunmasıyla tanınıyor.
İsrail’e saldırılar
Ceyş el Umme İsrail’e karşı saldırılara da aktif olarak katılan bir grup.
Gazze’de askeri güç açısından diğer yapılara kıyasla çok büyük bir etkinliği olmasa da grup İsrail’e roketler fırlatılması ve Gazze’ye giren İsrail askerleriyle çatışmalar gibi askeri etkinliklerde bulunuyor.
Grup 2007, 2009, 2010, 2012 ve 2014 yıllarındaki çatışmalara aktif olarak katıldı.
10 Mayıs 2021 tarihinde Gazze Şeridi’nde başlayan çatışmalarda da yer alan Ceyş el Umme başta Siderot olmak üzere birçok Yahudi yerleşimine roketli saldırılar düzenledi. Saldırılarda havan toplarının ve 107 milimetrelik roketlerin kullanıldığı belirtildi.
IŞİD’e bakış
Grubun lideri Makdisi, daha önce verdiği bir röportajda IŞİD konusundaki görüşlerinin Eymen ez Zevahiri, Ebu Katade Filistini, Tarık Abdulhalim, Ebu Muhammed el Makdisi gibi isimlerle aynı çizgide olduğunu söylemişti.
Bu kapsamda grubun IŞİD’e ve Gazze Şeridi’nde IŞİD’e bağlı olan hücrelere karşı olduğu ifade ediliyor.
El Kaide ile ilişkiler
Grup ilk ortaya çıktığı yıllardan bu yana El Kaide’nin çizgisine olumlu baktığını belirtirken, Usame bin Ladin ve Eymen ez Zevahiri gibi isimlere övgüde bulunuyor.
Ancak Ceyş el Umme her ne kadar “yöntem ve ideolojide El Kaide ile kardeş olduklarını” ifade etse de, El Kaide ile resmi bir ilişkileri bulunmuyor.
Grup daha önce Hekimullah Mesud gibi bazı isimlere de taziyede bulunmuştu.
Grubun lideri Makdisi’nin geçtiğimiz günlerde, El Kaide’ye yakın olduğu düşünülen kişilerle bağlantılı “Thabat (Sebat)” Ajansı tarafından da bir yazısı yayınlanmıştı.
“Biz Kimiz ve Ne İstiyoruz?”
Gazze’de varlık gösteren ve ismi El Kaide ile anılan Ceyş el Umme grubu, sosyal medya ağları üzerinden yayınladığı “Biz Kimiz?” ve “Ne İstiyoruz” başlıklı açıklamalarla kendileri hakkında merak edilenlere cevap veriyor.
Açıklamalarda ne Gazze içinden ne de dışından herhangi bir grupla bağlatılı olmadıkları ifade ediliyor: