“Girmeden tefrika bir millete, düşman giremez;
Toplu vurdukça yürekler, onu top sindiremez.” M.Akif
Çok açık ve net, Halep’in bu duruma düşmesinin ana sebebi, muhaliflerin bir iç karışıklık ortamında bulunmalarıdır. Bu iç karışıklığın zararlarının en fazla hissedilmesine yol açan, bugünlerde yaşadığımız Halep’in düşmeye en fazla yaklaştığı olaydır.
Evet Halep düşmek üzere. Kuşatma altındaki Halep’in doğusundan gelen bilgiler, bizzat kuşatma altındaki muhaliflerle yapılan görüşmeler, maalesef bunu doğrular nitelikte. Rejim ve Rusya’nın hava saldırılarına hiç aralık vermeden gece-gündüz devam ettiği, bölgedeki muhalifler tarafından aktarılmakta.
Aklınıza muhaliflerin neden direnmediği, mukavemet göstermediği konusu da gelebilir. Bölgede olan bir kaynağa aynı soru sorulduğunda verdiği cevap gayet doyurucu: “En ufak bir yaralanma, tedavi edilemiyor ve kişinin ölümü ile sonuçlanıyor..” Hastane yok, tıbbi yardım malzemesi yok…
Ayrıca durumu ağır olan yaralıların da bölgeden çıkarılamayıp, rejime bağlı milislerinin eline esir düştüğü yönünde bilgiler de veriyorlar.
Rejime bağlı milislerin kontrol altına aldıkları bölgede halka uyguladıkları şiddet ve işkenceden de bahsediyorlar. Nitekim, internet ortamında yayılan videolar bunu doğrular nitelikte.
Tüm bunların ana sebebini sorulduğunda, “iç anlaşmazlıklar” diye bir cevap alıyorsunuz…
Asıl yazmak istediğim konu da tam olarak bu…
Bugün Halep, muhalifler arasındaki iç anlaşmazlıkların kurbanı olmak üzeredir. Eğer bu iç anlaşmazlıklar sonlandırılmaz ise, Sadece Halep değil, muhaliflerin elindeki birçok bölge de kaybedilme tehlikesi ile karşı karşıyadır.
Şimdiye kadar aktarılan, Halep’in kuşatma altındaki doğu bölgesinin yaklaşık yarısının rejime bağlı güçlerin kontrolüne geçtiği yönünde. Ancak bölgeden gelen haberlere göre rejime bağlı güçlerin ilerleyişi devam ediyor. Kaldı ki, gece-gündüz yapılan hava saldırılarının ana sebebi, bu ilerlemenin devamını sağlayabilmek.
Suriye’deki muhalifleri yöneten/kontrol eden merkezi bir otoritenin olmayışı, her grubun kendi kafasına göre hareket etmesi, git denildiğinde gidilmeyişi, gel denildiğinde gelinmeyişi bugün Halep’i rejime ve arkasındaki güçlere/ülkelere teslim etmiştir. Halep’in doğusunun tamamının düşmesini, bir an meselesi olarak tabir etmek, realist bir yaklaşım olacaktır.
Özellikle bazı muhalif grupların, Suriye’nin kuzeyinde Türk Silahlı Kuvvetleri’nin icra ettiği Fırat Kalkanı Operasyonu’na katılmak üzere bölgeyi terk etmesi, şüphesiz Halep’in düşüşünü hızlanmasına sebep olmuş bir diğer faktördür.
Böyle konularda duygusallık söz konusu olamaz. İmkanlar yoksa, gücünüz yetmiyorsa/yapamıyorsanız, bırakacaksınız.
Muhalif unsurlar, düzensiz bir savaş usulüne göre savaşırlar. Bu savaş türünde, askeri açıdan gerilla olarak da nitelendirebileceğimiz muhalifler, toprak kazandığına sevinemez, kaybettiğine de üzülemez.
Asıl olan, tek bir otoriter yapı altında birleşmek ve tarihten olabildiğince dersler çıkarmaktır. Daha önceleri konvansiyonel/düzenli güçler karşısında verilmiş direniş mücadelelerinde yapılan birçok hatanın bugün Suriye’de tekrar edildiğini görmek mümkündür. Oysa ki geçmiş tecrübelerden dersler çıkarılması, bu hataların tekrar edilmesini en aza indirebilir.
Burada siz, düzenli olmayan, askeri eğitim seviyesi az olan taraf olarak, gelişmiş silahlara sahip bir düşman ile mücadele ediyorsunuz. Adam sayınız kısıtlı, silahınız kısıtlı, tıbbi imkanlar kısıtlı. İşte tüm bu imkansızlıklar içerisindeyken, yeni tecrübeler yaşamaktan ise, geçmiş tecrübelerden faydalanılması gerekmektedir. Tabii ki bunların tümünden önce, tek bir çatı altında toplanılması ilk başta yapılması gerekendir.
Bakın, Afganistan’daki Taliban yapılanmasını örnek alalım.(ki burada örnek alınması gereken yapı budur) Taliban, Sovyetler ile verilen savaş ve sonrasında edindiği tecrübeleri, şu anki savaşa ve sahaya adapte edebilmiş başarılı bir yapılanmadır. Gerek siyasi, gerek askeri olarak her zaman geçmiş tecrübelerinden faydalanan bu yapı, çizgisini her zaman bir tık daha öteye taşıması gerektiğinin farkında olarak hareket etmektedir.
Zaten bölgeden gelen haberler, Taliban’ın durdurulamaz ilerleyişi, bunu doğrulamaktadır. Dünyevi sebepler olarak, Taliban’ın, karşısındaki ABD ve Koalisyon güçlerine karşı nasıl bu şekilde başarılı olabildiğini düşündünüz mü? Bu bağlamda bir soru daha; Suriye’de rejime bağlı milislerin muhalifler karşısında bazı zamanlarda neden başarılı olduğunu düşündünü mü?
Aslında burada ilk soruya verilen cevap, diğer soruya cevap verilmesi gerekliliğini ortadan kaldıracaktır. Ancak ben yine de açıklayayım:
Taliban’ın ABD ve Koalisyon güçlerini büyük zarara/yenilgiye uğratmasındaki ana dünyevi sebep, Taliban yapılanmasının tek bir çatı altından/tek bir kişi tarafından yönetilmesidir. Bu yapılanma şeklinde kimse, Suriye’de olduğu gibi kafasına göre hareket edemez. Kendi buyruğu doğrultusunda hareket edenler, gerekli idari cezaya çarptırılır ve tekrarlanması durumunda ise, azledilirler.
(Bu arada, savaşın yaşandığı ülke neresi olursa olsun, düşmanın sizin birlikteliğinizi sabote etmek için her türlü girişimde bulunabileceni de ekleyelim)
Şimdi ikinci soruya gelecek olursak; rejime bağlı güçlerin muhalifler karşısında bazı durumlarda üstün gelmesinin ana sebebi, kendi aralarında ayrı gruplar, ayrı milletler olsalar dahi, tek bir kişi/yönetim tarafından yönetilmeleridir. Böyle sistemlerde git denildiğinde gidilir, gel denildiğinde gelinir.
Yine ders çıkarılması gereken bir diğer konu da ABD’nin sahadaki muhalifleri hedef alan hava saldırılarıdır. Daha önceleri Twitter’da paylaştığım birkaç mesajımda bu saldırıların özellikle lider/yönetici kadroyu hedef alarak devam edeceğini belirtmiştim. Zira bölgeden gelen haberler bu yöndeki tahminleri doğrular nitelikte.
Suriye direnişinin kilit taşı bir grup olan Şam’ın Fethi Cephesi yöneticileri ABD hava saldırılarına maruz kalmaktadır. Bu konuda özellikle Yemen ve Afganistan’da yaşanmış yüzlerce tecrübe bulunmaktadır. Bu tecrübelerden olabildiğince faydalanılması, konu ile ilgili gerekli birimlerin oluşturulması gerekmektedir.
Bu tarz hava saldırılarında liderlerin seçilmesindeki ana sebep, liderin tutucu/idare edici, vücuttaki baş konumunda olmasıdır. Tarihte örnekleri mevcuttur ki, birçok grup, lideri öldürüldükten sonra kaybolup gitmiş, kendi içlerinde ayrılığa/iç anlaşmazlıklara düşmüşlerdir. Bu sebeple, özellikle bu tarz hava saldırılarına karşı, muhaliflerin geçmişten özenle dersler çıkarması gerekmektedir.
Özellikle Halep düşerse/düştükten sonra, Suriye üzerinde askeri anlamda etkili olan güçler, muhalif unsurları daha küçük bir bölgede toplamak isteyeceklerdir. Daha küçük bir bölgede hareket etmek zorunda bırakılan kim olursa olsun, daha kolay görüntü verip, hedef olacaktır. ABD ve rejimi destekleyen ülkelerin tam olarak istdiği şey budur.
Sonuç Olarak;
Suriye geneline askeri olarak bakıldığında çok fazla ayrıntı ve bir o kadar da işlenmesi gereken konu var. Ancak önemle belirtilmesi gereken, muhaliflerin acil bir şekilde, tek bir çatı/yönetici altında toparlanmalarıdır. Bu konuda tüm duygusallık ve kişisel çıkarların bir kenara bırakılması gerekmektedir. Zira böyle yapılmaz ise, fazla uzak değil, yakın bir gelecekte muhaliflerin ellerindeki başka bölgeleri de kaybetmeleri ihtimal dahilindedir.
Rejime destek veren ülkeler, teoride oldukça fazla askeri bilgiye sahipler. Ancak burada Rusya, rejime destek veren diğer ülkelerden büyük bir farkınladık ile ayrılmaktadır. Rusya’nın saha tecrübesi oldukça fazladır. (Askeri ilimlerin, en iyi şekilde teorik olarak mı yoksa pratik olarak mı öğrenilebileceği konusunda ihtilaf vardır. Ancak hem teoride hem de pratikte daha fazla bilgisi/tecrübesi olan diğerine göre daha üstündür.)
Suriye’deki savaşın süreci yüzeysel olarak incelendiğinde, Rusya komutasında yürütülen operasyonlarda kısmen başarılı diyebileceğimiz bir askeri taktik uygulanmaktadır. Muhaliflerin, sahadaki askeri yöneticilerinin de bu taktiği çözmüş olduklarını düşünüyorum. Çünkü, Rusya bu taktiği Suriye’de gelecek dönemde de devam ettirecektir.
Üzülerek söylüyorum ki, eğer muhalif unsurlar aralarındaki ayrılığa bir çözüm bulamazlarsa, bahsi geçen askeri taktik karşısında da daha fazla direnmeleri mümkün değildir.
Evet, gerçekler böyle. Bu işlere daha fazla duygusallık ile müdahale edilmemeli, herkes bir asker olma şuurunun erekliliğini yerine getirmelidir.
Suriye direnişinin başarıya, zafere ulaşabilmesi, gruplar arasındaki iç anlaşmazlıkların bitmesine ve bağlı olduğu değerlerden taviz vermeden, otoriter/idareci bir şekilde bu grupları yönetecek çatı yapılanması ile doğrudan bağlantılıdır.
Halid Abdurrahman
29 Kasım 2016