2017 yılında Kazakistan’ın başkenti Astana’da Türkiye, Rusya ve İran arasında varılan mutabakat çerçevesinde Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından İdlib, Halep ve Hama kırsallarındaki bölgelerde inşa ettiği toplam 12 gözlem noktasının akibeti son dönemde daha net bir boyut kazandı.
Son olarak Rusya ve İran tarafından desteklenen Esed rejimi güçlerinin 2019 yılında başlattığı saldırılar silsilesinde TSK’ya ait birden fazla gözlem noktası bu güçler tarafından kuşatmaya alınmış, amacı ‘ateşkesi gözetlemek’ olan bu gözlem noktaları, anlaşmanın garantörleri İran ve Rusya tarafından desteklenen saldırılarla işlevini yitirmiş ve kuşatmada kalmıştı.
Türkiye’nin 2019 yılındaki rejim saldırılarına Bahar Kalkanı Harekatı ile karşılık vermesi ve sonrasındaki süreçte İdlib’in güneyi başta olmak üzere bu bölgeye yönelik askeri tahkimatlarını ciddi oranda artırması Rusya’nın tepkisini çekti. Bugün İdlib’de muhaliflerin kontrol ettiği bölgelerde Türkiye’nin 70’den fazla askeri noktası bulunuyor. Ayrıca bu askeri noktalar düzenli olarak tahkim edilerek bölgede daha kalıcı hale geliyor.
Bazı gayriresmi kaynaklar, Rusya’nın geçtiğimiz dönem içinde Türkiye’den İdlib’deki askeri varlığını azaltması yönünde talepte bulunduğunu, ancak Türkiye’nin bu talebi reddettiğini aktarmıştı. Hatta bu haberin dolaşıma sokulmasından sonraki süreçte dahi Türkiye İdlib’deki askeri noktaları yoğun bir şekilde tahkim etmeye devam etti.
Ancak bir süre sonra Türkiye, geçtiğimiz Ekim ayının ortalarında Morek’te kuşatma altındaki 9 nolu gözlem noktasını tahliye etmeye başladı. Rusya’nın baskılarının sonucu olabilecek bu tahliye kararının diğer gözlem noktalarını da kapsayacağı oldukça netti. Bazı kaynaklar sadece birkaç gözlem noktasının tahliye edileceğini ifade etmiş olsa da, kendi gözlemleme ve değerlendirmelerime göre Türkiye, kuşatma altındaki tüm gözlem noktalarını geri çekecekti. Ki bunu da diğer yazımda ifade etmiştim.
Sonuç olarak bugün gelinen süreçte Türk Silahlı Kuvvetleri, Rusya ve İran destekli Beşar Esed rejimi güçlerinin kuşatmasında kalan 3, 4, 5, 7, 8, 9, ve 10 nolu gözlem noktalarını tahliye etti. Surman’daki 8 nolu gözlem noktasının tahliyesi henüz başlamış durumda.
Kuşatmada kalan son gözlem noktaları olan, El Iys’teki 6 nolu gözlem noktasının da kısa süre içerisinde muhaliflerin kontrolündeki bölgelere tahliye edileceğini tahmin etmek zor değil. Hatta süreç başlamış dahi olabilir.
İdlib’de son durum:
Yeni içeriklerden haberdar olmak için e-posta listesine abone olabilirsiniz: